خدمت نه ارتزاق
نامه اى است از امام على علیه السلام به اشعث بن قیس کارگزار او در آذربایجان.
♻️ «وَ انَّ عَمَلَکَ لَیْسَ لَکَ بِطُعْمَةٍ، وَ لکِنَّهُ فى عُنُقِکَ امانَةٌ وَ انْتَ مُسْتَرعىً لِمَنْ فَوْقَکَ. لَیْسَ لَکَ انْ تَفْتاتَ فى رَعِیَّةٍ، وَ لا تُخاطِرَ الَّا بِوَثیقَةٍ. وَ فى یَدَیْکَ مالٌ مِنْ مالِ اللَّه عَزَّوَجَلَّ وَ انْتَ مِنْ خُزَّانِهِ حَتَّى تُسَلِّمَهُ الَىَّ وَ لَعَلّى انْ لَّا اکُونَ شَرَّ وُلاتِکَ لَکَ» «1»
♻️ بى گمان کارى که به تو سپرده شده طعمه و لقمه اى براى تو نیست، بلکه امانتى است بر گردن تو و تو زیر نظر کسى هستى که بالاتر از تو است.
براى تو شایسته نیست که درباره ملّت استبداد بورزى و خودسرانه تصمیم بگیرى؛ یا بى در دست داشتن سندى اطمینان بخش، به کار خطیرى اقدام کنى. بخشى از مال خداى و عزوجلّ را در اختیار دارى که خزانهدار آن هستى تا به خودِ من بسپارى. در این صورت امیدوارم که من نیز برایت زمامدار بدى نباشم.
💦 نکته ها و پیام ها
1- پست و مقام و مسؤولیت در فرهنگ دینى، امانتى است موقّت، براى ارائه خدمت نه طُعمه اى است براى ارتزاق و اختلاس و منبع درآمد و تجارت.
2- رعایت سلسله مراتب در مراکز نظامى و ادارى، لازم و مطلوب اسلام است. هر مقام و مسؤولى باید به عملکرد زیر مجموعه هاى خود اشراف داشته باشد و آنها را به حال خود واننهد و با برنامه ثابت و سنجیده از آنها توضیح بخواهد و در نقطه هاى آغازین لغزش و انحراف، توبیخشان کند. تسامح و تساهل را سپر ساختگى قرار ندهد که آن را زمان و شرایط خاصّى است که در محدوده خود، باید، اعمال شود و از تعمیم و توسعه بىمورد آن، پرهیز گردد.
3- حاکمان در هر رتبه که هستند باید اموال عمومى را پاس بدارند و خودسرانه درباره آن تصمیم نگیرند بلکه به عنوان صندوقدار امین عمل کنند؛ باشد که راههاى سوء استفاده مالى تا حدودى بسته شود و بودجه هاى لازم از مجارى صحیح و معین هزینه گردد.
📒(1)- نهج البلاغه، نامه 5
